Ολοκληρώθηκε πριν από μία εβδομάδα η διαβούλευση του νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών (και όχι του υπουργείου Ανάπτυξης) που προωθεί τις συγχωνεύσεις και εξαγορές μικρομεσαίων και ατομικών επιχειρήσεων «Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων». Δυστυχώς αν και γίνεται μεγάλος ντόρος για τις πολυάριθμες μικρές επιχειρήσεις ο σχολιασμός από φορείς και ενδιαφερόμενους ήταν φτωχός με μόλις 22 σχόλια, δηλαδή αντιστρόφως ανάλογος ως προς το πλήθος των επιχειρήσεων και των ατόμων που αφορά.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (21/10/2021), στην Ελλάδα σε σύνολο 984.001 επιχειρήσεων το 2019, οι 881.952 ήταν πολύ μικρές επιχειρήσεις με προσωπικό έως τέσσερα άτομα (οι 523.685 δεν απασχολούσαν καθόλου μισθωτούς) εκ των οποίων οι 737.852 ήταν ατομικές επιχειρήσεις.

Σημειωτέον ότι η διαβούλευση είχε διάρκεια περίπου έναν ολόκληρο μήνα, που αποτελεί διπλάσιο χρονικό διάστημα από όσο συνήθως δίνεται σε αντίστοιχες διαβουλεύσεις. Το νομοσχέδιο αναρτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου και η διαβούλευσή του ολοκληρώθηκε τη Δευτέρα 1η Νοεμβρίου 2021.

Ο νόμος αυτός δεν είναι σίγουρο ότι θα λειτουργήσει και θα πετύχει το στόχο του, όπως περιγράφεται δηλαδή την αύξηση του μεγέθους των μκρών επιχειρήσεων, την αύξηση και βελτίωση της παραγωγικότητάς τους, την ελαχιστοποίηση των περιπτώσεων «νηπιακής θνησιμότητας», τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας σε όλους τους τομείς δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένων του τομέα μεταποίησης και του αγροτικού – γεωργικού τομέα και, τον περιορισμό του υψηλού «κενού ΦΠΑ» (VAT GAP) που παρατηρείται στην ελληνική οικονομία (το κενό ΦΠΑ σημαίνει ότι οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις δεν αποδίδουν το ΦΠΑ που αναλογεί στις πραγματικές πωλήσεις τους, καθώς κρύβουν έσοδα λόγω του αυξημένου κόστους λειτουργίας αλλά και της ροπής ορισμένων να κλέβουν την εφορία).

Ο λόγος είναι ότι ο νόμος έχει περιορισμούς και θέτει κριτήρια ως προς το πλήθος των επιχειρήσεων που μπορούν να κάνουν χρήση των κινήτρων.

ο σίγουρο είναι ότι ο συγκεκριμένος νόμος μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα για τις ισχυρότερες μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες εντάσσονται στην περίμετρο του μέτρου (προσωπικό έως 250 άτομα και τζίρο έωσς 50 εκατ. ευρώ) και θα μπορούν να κάνουν χρήση των διαφορετικών κινήτρων που δίνονται. Για παράδειγμα εκτός το φορολογικό κίνητρο για συγχωνεύσεις παρέχεται κίνητρο και για εξαγορές, όπως είναι αυτό της απόσβεσης της δαπάνης μέρος του τιμήματος της εξαγοράς. Αυτό είναι δέλεαρ για αρκετές επιχειρήσεις.

Επίσης, υπάρχει ένα ακόμα κίνητρο που οι μεγαλύτερες μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις μπορούν να το αξιοποιήσουν. Αυτό της απαλλαγής φόρου εισοδήματος από υπεραξία μεταβίβασης παγίων σε τρίτο μετά τη συγχώνευση. Δηλαδή σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας σε τρίτο, απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος, τηρώντας κάποιες προϋποθέσεις, τις οποίες όμως μπορούν να ικανοποιήσουν μόνο μεγαλύτερες εταιρείες.

Τέλος, δίνεται και η δυνατότητα μεταφοράς ζημιών για ζημιογόνες επιχειρήσεις.

Οι συνεργασίες που θα προκύψουν από το συγκεκριμένο νόμο θα πρέπει να ισχύσουν τουλάχιστον για μία πενταετία μετά τους εταιρικούς μετασχηματισμούς. Ο νόμος δεν εφαρμόζεται στις κατασκευαστικές κοινοπραξίες ενώ στην περίπτωση που η συνεργασία δημιουργείται δυνάμει συμφωνίας δικαιόχρησης (franchising), το κίνητρο της απαλλαγής παρέχεται αποκλειστικά υπέρ του δικαιοδόχου (franchisee).

Συμπερασματικά θα μπορούσε να πει κάποιος πως τα κίνητρα για τις συγχωνεύσεις δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο θα χρειάζονταν για να μεγαλώσουν οι μικρές επιχειρήσεις μέσω συγχωνεύσεων και να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας αλλά για να ισχυροποιηθούν οι μεγαλύτερες στον εγχώριο και κυρίως στο διεθνή ανταγωνισμό. Άλλωστε θα υπάρξει χρηματοδότηση και από το Ταμείο Ανάκαμψης, κάτι το οποίο αποτελεί ένα επιπλέον κίνητρο για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις.

Ως προς τις παραλείψεις κάποιος θα μπορούσε να πει ότι μια παράλειψη του νομοσχεδίου, είναι ότι δεν προβλέπονται κίνητρα διατήρησης του προσωπικού παρότι είναι γνωστό ότι οι συγχωνεύσεις βραχυπρόθεσμα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση θέσεων εργασίας.

Ας δούμε αναλυτικότερα τα βασικά στοιχεία:

Προϋπόθεση για τη λήψη χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης

Tο νομοσχέδιο «Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων» έχει ενταχθεί ως προϋπόθεση για την στήριξη των επενδύσεων μέσω του δανειακού προγράμματος του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το ελληνικό σχέδιο (άξονας 4.7 του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και την προώθηση ιδιωτικών επενδύσεων και εξαγωγών) προβλέπει τη λήψη δανείων 12,7 δισ. ευρώ από την Ελλάδα, τα οποία θα κατευθυνθούν σε σε πέντε κατηγορίες: α) ψηφιακός μετασχηματισμός, β) πράσινη μετάβαση, γ) εξωστρέφεια, δ) ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων, ε) καινοτομία – έρευνα & ανάπτυξη.

Συνεπώς αρκετές μεγαλύτερες επιχειρήσεις θα κάνουν χρήση αυτής της πρόκλησης.

Κριτήρια και «κόφτες» για συγχωνεύσεις

Ας δούμε όμως τα κριτήρια και τους κόφτες:

Αφορά επιχειρήσεις μέχρι 250 εργαζομένους και κύκλο εργασιών έως 50 εκατ. Ευρώ.

Όμως η έκπτωση 30% του φόρου επί των κερδών δίνεται εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη τριετία, είναι τουλάχιστον ίσος με ποσοστό εκατό πενήντα τοις εκατό (150%) του κύκλου εργασιών της επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μεταξύ των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας, και

β) ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή, το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των τετρακοσίων πενήντα χιλιάδων (450.000) ευρώ.

Τι σημαίνουν τα δύο παραπάνω κριτήρια;

Αν η μία προς συγχώνευση εταιρεία (απορροφώσα) έχει κατά μέσο όρο τα τελευταία τρία χρόνια κύκλο εργασιών 10 εκατ. ευρώ και η απορροφώμενη έχει 5 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα, τότε δίνεται η έκπτωση του φόρου 30%.

Εάν όμως η απορροφώμενη επιχείρηση αντί για 5 εκατ. ευρώ έχει κύκλο εργασιών 4 εκατ. ευρώ (κατά μέσο όρο τα τελευταία τρία χρόνια), τότε δεν δίνεται το κίνητρο της έκπτωσης του φόρου στις υπό συγχώνευση επιχειρήσεις. Και αυτό γιατί ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των δύο επιχειρήσεων την τελευταία τριετία είναι 14 εκατ. ευρώ δηλαδή αναλογεί στο 140% του μέσου τζίρου της μεγαλύτερης εταιρείας που είναι 10 εκατ. ευρώ. Ο νόμος λέει ότι πρέπει ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των δύο επιχειρήσεων την τελευταία τριετία να αναλογεί τουλάχιστον στο 150% του μέσου τζίρου της μεγαλύτερης εταιρείας κατά την τελευταία τριετία.

Είναι πολύ περίεργος αυτός ο κόφτης γιατί κόβει όλες τις συγχωνεύσεις αν ο τζίρος της μεγαλύτερης δεν είναι τουλάχιστον διπλάσιος από τον τζίρο της μικρότερης κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία.

Βέβαια, ανοίγει το δρόμο για συγχωνεύσεις περισσότερων από δύο εταιρειών, για τριπλές συγχωνεύσεις, οι οποίες βέβαια σπανίζουν. Δηλαδή στην παραπάνω περίπτωση όπου ο τζίρος των δύο ετιαριεών δεν ξεπερνάει το 150% της μεγαλύτερης εάν υπάρχει τρίτη εταιρεία, θα μπορούσε ο τζίρος της τριπλής συγχώνευσης να φθάνει ή να ξεπερνά το όριο του 150%.

Ο «κόφτης» των 450.000 ευρώ

Εκτός από τον κόφτη της «ποσόστωσης» υπάρχει και άλλος κόφτης ονομαστικού τζίρου, ο οποίος ουσιαστικά θέτει ελάχιστο όριο του τζίρου στις υπό συγχώνευση επιχειρήσεις.

Θα πρέπει το άθροισμα του κύκλου εργασιών της νέας εταιρείας αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, να είναι ίσο ή μεγαλύτερο από 450.000 ευρώ.

Με άλλα λόγια το κίνητρο της έκπτωσης του φόρου δεν προσφέρεται στις πολύ μικρές εταιρείες που θα έχουν αθροιστικά τζίρο έως 450.000 ευρώ.

Πηγή:businessnews.gr